Zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych związkami azotu oraz sposoby ich przeciwdziałania – to główne tematy spotkań informacyjnych, które odbyły się 21 listopada w Warnicach, Stargardzie i Kobylance w ramach międzynarodowego projektu „WATERPROTECT – innowacyjne techniki ochrony jakości wód pitnych na obszarach wiejskich i zurbanizowanych”.
Obszar zlewni Gowienicy Miedwiańskiej (położony w Gminie Warnice i Stargard), jest jednym z 7 poligonów badawczych wytypowanych jako miejsce realizacji projektu WATERPROTECT, służącego ochronie wód na obszarach rolniczych i zurbanizowanych. W projekcie uczestniczą eksperci z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego (PIG-PIB) wraz z partnerami z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego (ZUT) w Szczecinie oraz Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego (ITP). Badania na terenie zlewni rzeki Gowienicy Miedwiańskiej prowadzone są od lat 80. XX wieku i obserwuje się tutaj wysokie stężenia związków azotu w wodach powierzchniowych i podziemnych. Pomimo wprowadzonych instrumentów prawnych w celu poprawy jakości wód (strefa ochronna ujęcia, programy działań na OSN - obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego) jakość wód nie ulega poprawie. Dlatego też istnieje potrzeba dalszych badań i analizy źródła pochodzenia zanieczyszczeń, a także oceny efektywności istniejących rozwiązań.
Celem projektu WATERPROTECT jest optymalizacja modelu zarządzania zlewnią użytkowaną rolniczo oraz wypracowanie i upowszechnienie dobrych praktyk rolniczych, metod współpracy na różnych szczeblach administracji i podniesieniu świadomości społecznej tak, aby skutecznie przeciwdziałać dalszemu zanieczyszczaniu wód podziemnych i powierzchniowych.
Nieodzownym elementem projektu WATERPROTECT jest umożliwienie aktywnego udziału wszystkim zainteresowanym stronom (interesariuszom) tj. rolnikom, przedsiębiorcom, urzędnikom, naukowcom na każdym etapie prac projektu, poprzez wymianę wiedzy i doświadczeń. W związku z tym, zaproszono rolników gospodarujących na terenie zlewni pilotażowej oraz z obszaru szczególnie narażonego na zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego (OSN) do udziału w spotkaniach informacyjnych, które odbyły się 21 listopada 2017 r. w Warnicach, Stargardzie i Kobylance. Spotkania, które zostały zorganizowane przy udziale przedstawicieli Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach, prowadzili przedstawiciele zespołu badawczego WATERPROTECT: Marzena Nowakowska (PIG-PIB, Oddział Pomorski w Szczecinie), Adam Brysiewicz (ITP), Piotr Burczyk (ITP) oraz Tadeusz Durkowski (ZUT). Oprócz ogólnego zarysu zadań do wykonania, jakie stawia przed wykonawcami projekt WATERPROTECT, tematyka spotkania skupiała się wokół środków zaradczych w zakresie ograniczania strat składników nawozowych. Chodzi o takie praktyki rolnicze, które mają na celu zmniejszenie odpływu azotu z pól do wód powierzchniowych i podziemnych. Zaprezentowano charakterystykę 24 środków zaradczych, gdzie oprócz korzyści płynących z ich stosowania, przedstawiono także szacunkowy koszt. Tematyka spotkania zmotywowała uczestniczących w nim rolników do ożywionej dyskusji na temat przedstawionych propozycji. Dialog z rolnikami umożliwił zespołowi badawczemu wstępną identyfikację problemów na obszarze badawczym. Prace nad tymi zagadnieniami będą kontynuowane między innymi poprzez przegląd istniejących mechanizmów ochrony wód przed zanieczyszczeniem odrolniczym. W tym celu zostanie przeprowadzona ankietyzacja wśród rolników dotycząca stosowanych przez nich praktyk rolniczych.
Były to pierwsze rozmowy z cyklu piętnastu spotkań z rolnikami, które zaplanowano na okres trzech lat trwania projektu. Kolejne spotkania odbędą się w drugim kwartale 2018 r., o czym informować będziemy w newsletterze oraz na stronie internetowej ZODR. Zainteresowanych wzięciem udziału w spotkaniach prosimy o kontakt bezpośredni na adres waterprotect@pgi.gov.pl.
Tekst: Marzena Nowakowska, Anna Kuczyńska
Oświadczenie: Niniejsza publikacja jest odzwierciedleniem poglądów autora,
Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji, które zawiera.
Projekt finansowany jest w ramach programu Unii Europejskiej Horyzont 2020 na podstawie umowy nr 727450.
Fot. Adam Brysiewicz
